Thực đơn
Tranh chấp đất đai tại Đồng Tâm
Một vấn đề về tranh chấp 46ha đất đai theo một người dân kéo dài từ 5 năm nay giữa chính quyền với người dân mà đỉnh điểm là ngày 15 tháng 4 năm 2017, khi chính quyền mời những người đại diện cho dân khởi kiện chuyện tham nhũng đất đai, cùng đo đạc, xác định mốc, ranh giới giữa đất quốc phòng và đất nông nghiệp của xã Đồng Tâm. 4 người đại diện này sau đó bị bắt đi mà không có giấy bắt người đưa đến tình trạng xô xát. Một thanh niên xã (cháu cụ Kỉnh) đã phải vào bệnh viện cấp cứu. Sau đó dân chúng xã đã bắt giữ 38 người gồm 28 cảnh sát cơ động, 1 phó trưởng công an huyện Mỹ Đức, 1 đội trưởng đội cảnh sát điều tra công an huyện Mỹ Đức và 1 Trung đoàn trưởng Cảnh sát cơ động và một số người thuộc ban ngành khác (theo người thuộc trực ban của Công an huyện Mỹ Đức và nhà báo Phạm Chí Dũng[14]), đòi chính quyền thả những người đại diện bị bắt đi. Công an huyện Mỹ Đức cho biết vào ngày hôm sau tình hình vẫn rất căng thẳng. Theo Facebooker Lương Ngọc Huỳnh và theo tường thuật của người dân, tổng cộng có chín người dân bị bắt trong lúc theo giải cứu cụ Kỉnh (đại diện chính).[15] Khi xảy ra sự việc thì chính quyền xã bỏ trốn, người dân đã tiếp quản uỷ ban và sử dụng loa công cộng để thông báo tin tức trong thôn.
Theo quan điểm người dân địa phương, số đất thu hồi xảy ra tranh chấp là 59ha người dân đang canh tác là đất nông nghiệp, chứ không phải là diện tích 47,36ha đất thu hồi cho mục đích quốc phòng.
Ngày 16 tháng 4, truyền thông nhà nước đồng loạt phát đi thông báo của Thông tấn xã Việt Nam về "Tình trạng vi phạm trên đất quốc phòng" ở Đồng Tâm, "Ngày 16/4, Công an thành phố Hà Nội cho biết ngày 30/3/2017, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an thành phố Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án gây rối trật tự công cộng xảy ra tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội theo quy định tại Điều 245-Bộ luật Hình sự". "Ngày 15/4, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an thành phố Hà Nội đã áp dụng biện pháp ngăn chặn, bắt giữ bốn công dân về hành vi gây rối trật tự công cộng để điều tra, làm rõ". "Một số công dân do thiếu hiểu biết pháp luật đã có hành vi cản trở và tổ chức giữ người trái pháp luật đối với cán bộ chiến sĩ công an Hà Nội", trong khi Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội cho biết: Thời gian gần đây, tại địa bàn xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức đã xảy ra tình trạng vi phạm trên đất quốc phòng, nhà hoạt động Lã Việt Dũng, người vừa tiếp cận người dân Đồng Tâm, Mỹ Đức, cho biết: "Bà con muốn nói rằng việc cưỡng chế đất đai ở đây là hoàn toàn sai trái.", "Người dân không động vào đất quân sự mà chỉ muốn bảo vệ đất nông nghiệp của họ." [16][17]
Có tin là Xã Đồng Tâm đã bị cắt điện, phá sóng và cắt internet.
Luật sư Trần Vũ Hải viết trong một bài trên Facebook, rằng ông và các luật sư Nguyễn Hà Luân, Lê Văn Luân đã tới làng và đang dàn xếp với người dân và chính quyền. Dân làng nói họ không còn tin tưởng vào chính quyền xã và huyện. Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, Nguyễn Đức Chung, nên về làng đón những người bị giữ làm con tin, nhưng trước hết phải trả tự do cho cụ Kỉnh (người đại diện chính của họ) và những người khác. Họ cũng bày tỏ sự bức xúc vì cho là Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) đã không tường thuật chính xác và khách quan về những sự việc đã xảy ra. Chủ tịch Chung hứa sẽ thả những người bị bắt ra trong vòng 1 tiếng và trực tiếp tham dự vào việc giải quyết tranh chấp đất đai cũng như sẽ trừng phạt những ai làm sai quấy.
Chiều ngày 17 tháng 4, 3 người dân bị công an tạm giữ để điều tra vụ án gây rối trật tự công cộng đã được thả về, Còn ông Lê Đình Kình (82 tuổi),[khi nào?] theo ông Chung, chưa về được là do ông bị dạn xương hông và nghi gãy tay nên phải đưa vào Bệnh viện Việt Đức chụp phim điều trị có thể phải mổ. Sau đó dân làng đã thả 15 cảnh sát cơ động sau 3 ngày bị bắt giữ tại nhà văn hóa thôn Hoành, 3 người khác tự giải thoát. Đến ngày 17 tháng 4, 20 người khác gồm cán bộ huyện Mỹ Đức, cán bộ thôn và công an huyện vẫn còn bị giữ.
Luật sư Trần Vũ Hải cho biết, chủ tịch Chung gọi điện thoại bảo ông phải đính chính là ông ta không có hứa hẹn gì cả. Ông Hải tuy nhiên cho biết là không chỉ có ông nghe cuộc đối thoại mà ngoài những người dân làng đối thoại với ông Chung còn có cả hai luật sư đi theo nghe cuộc nói chuyện.
Thiếu tướng Bạch Thành Định cho biết: "Với tư cách thủ trưởng cơ quan điều tra Công an Hà Nội, tôi khẳng định việc tạm thả những người này không phải là sự thỏa hiệp của chính quyền với những đòi hỏi của nhóm người kích động tại địa phương". Ông cũng nhấn mạnh sẽ cương quyết xử lý những người cầm đầu, xuyên tạc sự thật để kích động gây rối. Đến trưa 18/4, các ngả đường vào thôn Hoành vẫn bị chặn lại bằng những đống sỏi và các phiến gỗ lớn.
Tối 18/4, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Đào Đức Toàn cho biết Thường trực Thành ủy đã phân công Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung chủ động tiếp xúc, đối thoại và giải quyết bức xúc của người dân huyện Mỹ Đức.[18]
Các đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân (thành phố Hải Phòng) và Dương Trung Quốc (Đồng Nai) (không phải đại biểu quốc hội của Hà Nội) cùng bày tỏ quan điểm cho rằng Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung nên sớm đối thoại với người dân xã Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức). Dương Trung Quốc nói: "Lòng tin không gì tốt hơn là đối thoại với người dân”. Lê Thanh Vân đặt câu hỏi, “Một dự án xây dựng sân bay quân sự được lập ra từ năm 1980 đến nay, vì mục đích quốc phòng an ninh, được giao đi, giao lại nhiều lần, để lãng phí việc sử dụng đất nông nghiệp mấy chục năm qua. Tại sao? Nhân dân Đồng Tâm có yêu cầu chính đáng là được đối thoại với Chủ tịch UBND TP Hà Nội nhưng đến nay chưa được đáp ứng. Tại sao?...” [19]
Chiều 20 tháng 4, Chủ tịch UBND Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã tới huyện Mỹ Đức, cách xã Đồng Tâm hơn 15 km, để bàn với huyện ủy kế hoạch tiếp xúc với người dân xã Đồng Tâm. Trao đổi với Zing.vn, một người dân xã Đồng Tâm cho hay họ nhận được thông báo đề nghị mỗi xóm cử ra 10 người để tới UBND huyện đối thoại với Chủ tịch UBND Hà Nội Nguyễn Đức Chung. "Chúng tôi muốn ông Chung về Đồng Tâm đối thoại với dân chứ không lên huyện", người này nói.[18] Trong buổi họp này lãnh đạo Thanh tra thành phố công bố quyết định thanh tra trong vòng 45 ngày toàn diện việc quản lý, sử dụng và quá trình xử lý từ trước đến nay đối với diện tích đất sân bay Miếu Môn và đất ở đồng Sênh, xã Đồng Tâm.[20]
Tại cuộc họp báo thường kỳ chiều 20 tháng 4, trả lời câu hỏi của báo chí nước ngoài về vụ việc xảy ra tại Đồng Tâm, Mỹ Đức, người phát ngôn Lê Thị Thu Hằng của Bộ Ngoại giao cho biết Thành phố Hà Nội đang có các biện pháp xử lý vụ việc theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan.[21]
Trong buổi họp hôm qua chỉ có đại diện UBND xã, không có người dân Đồng Tâm tham dự. Ông Chung nói: "Ngày mai, ngày kia, tôi sẵn sàng tiếp tục đối thoại trực tiếp với người dân xã Đồng Tâm..." và kêu gọi bà con xã Đồng Tâm làm việc theo pháp luật, tháo bỏ các vật cản, sớm để 20 chiến sĩ, cán bộ bị giữ tại thôn Hoành về với gia đình. Mọi tâm tư nguyện vọng của bà con sẽ được lắng nghe và giải quyết thấu đáo.
ĐBQH đoàn Hà Nội Trần Thị Quốc Khánh cho biết sáng 21 tháng 4, đoàn ĐBQH Hà Nội sẽ tiếp xúc cử tri huyện Mỹ Đức. Bà nói: "từ khi được bầu và trúng cử tại đây, đến nay chưa đầy 1 năm, đã qua vài cuộc tiếp xúc cử tri nhưng tôi chưa thấy bất cứ người dân nào phản ánh việc này với đại biểu Hà Nội. Chúng tôi sẵn sàng lắng nghe, chúng tôi cũng công khai cả số điện thoại để dân có thể gọi điện bất cứ lúc nào...Tôi cho rằng lúc này cần nhất vẫn là đối thoại, đến với dân, lắng nghe dân. Trong mọi vấn đề, cả hai bên đều phải hành xử theo nhận thức hiểu biết về pháp luật chứ không thể bộc phát, cảm tính.” [22]
Cũng sáng ngày 21/4, ông Lê Đình Ba (SN 1959, phó trưởng thôn Hoành, xã Đồng Tâm, Mỹ Đức, Hà Nội) cho biết, người dân đã thả ông Đặng Văn Cảnh – Trưởng ban Tuyên giáo huyện Mỹ Đức (Hà Nội). Ông cũng cho biết, người dân đang tiến hành dọn dẹp đường sá để đón Chủ tịch TP Nguyễn Đức Chung về đối thoại.[23]
Ông Nguyễn Đức Chung xuống xã Đồng Tâm vào buổi sáng để hội thảo với người dân ở đây (50 người được mời, những người khác có thể nghe từ loa bắt ra ngoài) khoảng hơn 2 tiếng. Trong chương trình còn có đại diện Thanh tra Chính phủ, Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự Hồ Sỹ Tiến cùng đại diện các ban ngành TP và huyện Mỹ Đức. 9 người dân phát biểu nêu lên 21 vấn đề, được ông Chung trả lời như sau:
Sau đó 19 người bị giam giữ còn lại được phóng thích.[24][25] Lúc 14h20, bà Nguyễn Thị Lan đại diện chính quyền xã Đồng Tâm phát loa đọc nội dung cam kết của ông Nguyễn Đức Chung, qua đó ông Chung cam kết sẽ không truy cứu trách nhiệm hình sự người dân trong vụ việc này.[26]Cùng ngày trong buổi họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội để xem xét dự kiến chương trình giám sát của Quốc hội, Phó chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh phát biểu “Chuyện ở Mỹ Đức (Hà Nội) có xu hướng lây lan đến địa bàn khác, vấn đề khiếu nại tố cáo liên quan đến đất đai cần được quan tâm giám sát trong thời gian tới”.[27]
Theo lời kể của Lê Đình Kình (sinh năm 1936) nguyên Bí thư Đảng ủy xã Đồng Tâm, vào ngày 16 tháng 6, một số sĩ quan mặc sắc phục và 'đi xe biển đỏ' đã mời ông 'ra đồng đo mốc giới', rồi đề nghị ông thuyết phục người làng đi cùng về nhà, để nhóm sĩ quan trên có thể 'làm việc'. Khi ra đến địa điểm là 'mốc 15' nơi là đồng vắng thì ông bị một sĩ quan 'đạp bay', khiến ông bị 'gãy xương hông đùi'. Ông Kình kể, sau khi bị 'đạp xong' thì ông bị 'vứt lên xe như một con vật', bị 'còng tay' và 'nhét giẻ vào mồm'[28].
Ông nói, ông bị gãy xương nhưng không được đưa ngay đến bệnh viện mà bị đưa về một trụ sở công an để điều tra. Sau nhiều tiếng đồng hồ, khi cuối cùng được đưa tới một bệnh viện, thì ông bị các các nhân viên áp giải nói với bệnh viện rằng ông 'là đối tượng nguy hiểm', 'gây rối trật tự công cộng'. Ông Kình cũng cho biết, khi đến bệnh viện rồi, ông không được lo chữa trị ngay mà phải làm việc để lấy lời khai nên sau hơn 3 ngày sau 'mới được phẫu thuật'. Sau 2 tháng, ông vẫn chưa đi lại được.[29]. Sau đó, ông đã trở thành người tàn phế, phải ngồi xe lăn do chính ông Nguyễn Đức Chung tặng.
TS Nguyễn Sĩ Dũng, Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, cho là cam kết của ông Chung là có căn bản pháp luật. Ông lý luận: Công lý là giá trị tòa án được giao nhiệm vụ bảo vệ, chứ không phải pháp luật. Với lý luận "Chính vì mang công lý trong tim, mà những người dân Đồng Tâm đã phản ứng lại một cách tương thích với hành vi bắt giữ người rất tệ của những người đại diện cho chính quyền." Từ đó ông đặt câu hỏi, trừng trị người dân vì một sự đáp trả như vậy có đạt được công lý không? [30]
Hà Nội ngày 27 tháng 4 ra quyết định thay Phó trưởng đoàn Thanh tra đất đai ở Đồng Tâm, đúng như cam kết của Chủ tịch TP Nguyễn Đức Chung trong buổi đối thoại với nhân dân Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức.[45]
Ngày 4 tháng 7, Viện Kiểm sát nhân dân huyện Mỹ Đức, Hà Nội ra cáo trạng truy tố 14 cựu cán bộ địa phương vì những sai phạm trong quản lý đất đai tại xã Đồng Tâm. Các bị can bị truy tố, đưa ra xét xử về tội “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Ngày 15 tháng 4 năm 2018, hàng ngàn người dân xã Đồng Tâm tổ chức buổi lễ kỷ niệm 1 năm ngày xảy ra biến cố. Lê Đình Kình cho biết chính quyền đã làm nhiều biện pháp để ngăn cản buổi lễ nhưng đều thất bại, vì ban tổ chức giấu kín thông tin về địa điểm tổ chức đến tận phút chót. Lê Đình Kình nói rằng hàng ngàn công an đã được sắp xếp vây kín mọi nẻo đường đến xã Đồng Tâm, cũng như bao quanh khu vực lễ kỷ niệm. Một ngày trước buổi lễ, lực lượng an ninh đã canh cửa nhiều nhà hoạt động, không cho họ ra khỏi nhà như nhà hoạt động Trần Thị Thảo, nhà báo Phạm Thành, Nguyễn Tường Thụy, Huỳnh Ngọc Chênh, Nguyên Bình, Phan Khang.[46]
Ngày 15 tháng 4 năm 2019, hàng ngàn người dân xã Đồng Tâm tổ chức buổi lễ kỷ niệm 2 năm ngày xảy ra biến cố. Hai ngày trước buổi lễ, Hà Nội huy động toàn bộ chính quyền để đối phó với nhân dân Đồng tâm, sợ dân tổ chức mít tinh[cần dẫn nguồn].
Ngày 13 tháng 6, Cơ quan Cảnh sát điều tra – Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố điều tra vụ án hình sự vụ việc xảy ra tại thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội ngày 15 tháng 4. Việc khởi tố vụ án nhằm điều tra làm rõ các hành vi bắt giữ người trái pháp luật theo Điều 123 và hành vi hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo Điều 143 Bộ luật Hình sự. Công an Hà Nội cho biết cơ quan điều tra đang phối hợp với các cơ quan chức năng điều tra, xử lý vụ việc theo quy định pháp luật.[47]
Hôm 14 tháng 6, Lê Đình Kình cho biết: "... Tôi có gọi điện ngay cho ông Chung. Ông Chung nói rằng bản cam kết mà ông ấy ký hôm 22/4 về việc không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với toàn thể nhân dân xã Đồng Tâm là ông ấy ký chứ không có con dấu", "Ông ấy nói là quyền khởi tố là của cơ quan pháp luật chứ không phải của ông ấy". "Nhưng ông Chung quên rằng, bản cam kết tuy không có con dấu nhưng ông ấy có lăn tay vào đó, và việc điểm chỉ còn đảm bảo hơn vì không ai có vân tay trùng nhau trong khi con dấu nào thì cũng có khả năng bị làm giả được".[48]
Ngày 4 tháng 7, VKS nhân dân huyện Mỹ Đức, Hà Nội ra cáo trạng truy tố 14 cựu cán bộ địa phương vì những sai phạm trong quản lý đất đai tại xã Đồng Tâm. Các bị can bị truy tố, đưa ra xét xử về tội “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Trong số các bị can, có 10 cựu cán bộ xã, trong đó có 3 nguyên chủ tịch UBND, một bí thư, một chủ tịch HĐND, trưởng ban tài chính, trưởng công an xã... Họ bị cáo buộc, trong thời gian từ 2002–2013, đã buông lỏng quản lý công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực đất đai và vì động cơ vụ lợi đã cấp, giao đất trái thẩm quyền, hợp thức đất lấn chiếm cho một số hộ dân trái quy định. 4 người là cựu cán bộ huyện Mỹ Đức, một người nguyên là trưởng Phòng Tài nguyên - môi trường, một giám đốc và phó giám đốc và một cán bộ Văn phòng đăng ký đất đai. Họ bị cho là thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định, thẩm tra nguồn gốc đất dẫn đến việc ký xác nhận giấy tờ cho những diện tích đất bị lấn chiếm không có căn cứ.[49]
Lê Đình Công, người bị bắt hôm 15 tháng 4 cùng cha mình là Lê Đình Kình và được thả vài ngày sau đó, cho biết từ tháng Bảy tới tháng 8/2017 có khoảng 70 người dân Đồng Tâm đã nhận được nhiều giấy triệu tập liên quan đến vụ việc tranh chấp đất đai hồi tháng Tư tại xã Đồng Tâm. Bản thân ông và cũng đã nhận được 3 giấy triệu tập của Công an TP Hà Nội và Bộ Quốc phòng, về cáo buộc "gây rối trật tự công cộng".[50]
Ông Công cho biết, ngày 27 tháng 8 đã có một "cuộc họp toàn thể nhân dân xã Đồng Tâm, khẳng định đất Đồng Sênh là đất nông nghiệp của nhân dân Đồng Tâm":
Ngoài ra theo ông Công, họ đã nhờ người gửi đơn gồm gần 1000 chữ ký của người dân Đồng Tâm đến các đại sứ quán Hoa Kỳ, Thụy Sĩ, Thụy Điển,... để nhờ giúp đỡ người dân Đồng Tâm.[50]
Nói với cử tri ở Hải Phòng hôm 26 tháng 6, thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc phát biểu: "Tội giữ người trái phép đó phải được điều tra xử lý nghiêm túc, cũng như tội phá hoại tài sản". "Tôi đã nói phương châm, trước khi xử lý người dân sai trái, quá khích này, phải xử lý ngay những cán bộ đã lạm dụng, vô trách nhiệm, đã làm sai ở tại cái xã đó. Chế độ chúng ta mà bắt giữ mấy chục người, sao có chuyện như vậy." [51]
Công an Hà Nội ngày 13 tháng 10 gửi thư đến người dân thôn Hoành với nội dung kêu gọi những người có hành vi hủy hoại tài sản, bắt giữ người trái pháp luật ra tự thú và đầu thú và cho biết "người che giấu, cản trở người có hành vi vi phạm pháp luật tự thú, đầu thú sẽ bị xử lý nghiêm khắc theo quy định của pháp luật".
Theo phó trưởng thôn Hoành, đến nay có gần 50 người dân trong thôn nhận được giấy triệu tập đến cơ quan công an làm việc. Tuy nhiên, hầu hết người dân không đến cơ quan điều tra theo giấy triệu tập vì theo họ việc bắt giữ người xuất phát từ việc cơ quan chức năng mời người dân đi chỉ mốc lộ giới khu đất Đồng Sênh (xã Đồng Tâm) nhưng lại tổ chức bắt một số người. Họ cho rằng cần làm rõ sai phạm của việc bắt giữ người của cơ quan chức năng.[52]
Từ Đồng Tâm, Lê Đình Công cho biết hôm 16 tháng 10: "Đầu thú là phải phạm tội. Phải có lệnh truy nã mới kêu gọi ra đầu thú....Về mọi sự việc đã xảy ra, nếu công an không về đánh người, bắt người thì sẽ không có chuyện bắt giữ 38 công an đấy. Những người đánh dân thì họ hoàn toàn không đả động đến." [53]
Thanh tra TP Hà Nội ngày 7 tháng 7 công bố dự thảo kết luận thanh tra toàn diện về việc quản lý, sử dụng và quá trình xử lý từ trước đến nay đối với diện tích đất khu sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức. Theo đó, Theo kết luận, từ năm 1981 đến nay, toàn bộ đất sân bay Miếu Môn có các mốc giới bê tông cốt thép được cắm trên thực địa còn nguyên, là đất quốc phòng, do các đơn vị quốc phòng quản lý và sử dụng, có diện tích 236,9ha. Trong diện tích 236,9ha có 64,11ha đất thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm. Trong quá trình quản lý, sử dụng, các đơn vị quốc phòng đã ký hợp đồng giao khoán hàng năm với UBND xã Đồng Tâm để UBND xã giao cho các đội sử dụng vào mục đích nông nghiệp, từ năm 2012 không giao khoán nữa nhưng đến nay các hộ dân vẫn đang sản xuất nông nghiệp tại đây. Các đơn vị quốc phòng đã buông lỏng quản lý đất quốc phòng, chưa thực hiện di dời một số hộ dân đã ăn ở trên đất quốc phòng từ trước năm 1980, để các hộ lấn chiếm, cho tặng, chuyển nhượng, xây dựng công trình trái phép. Trong quá trình quản lý về dân cư và trật tự xây dựng, từ năm 2003 đến năm 2010, UBND xã Đồng Tâm đã xác nhận các hồ sơ thừa kế, cho, tặng, chuyển nhượng của các hộ dân đang sử dụng đất quốc phòng là trái thẩm quyền, và vi phạm pháp luật về quản lý đất đai.[54]
Sau khi Thanh tra TP công bố dự thảo kết luận về đất đai tại xã Đồng Tâm, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung có nói về đất quốc phòng: "... Ai là người đi bảo vệ đất nước, ai là người cho chúng ta sống trong bình yên? Ai hiểu mảnh đất này để không là không có giá trị? Trên thế giới tất cả đất thuộc về an ninh quốc phòng, tại sao nước Mỹ để cả một bang để trống cho quốc phòng?... Bây giờ các anh bảo quân đội không sử dụng phải trả cho dân, xin lỗi anh cái giá phải trả cho nền độc lập tự do là thế nào? Mà các anh bảo quân đội phải trả. Quân đội không bắt buộc phải chứng minh cho người dân chúng tôi phải làm gì trong đó. Mà các anh không được phép hỏi, thậm chí cấp nào mới được biết chứ không phải giải thích cho các anh đất làm gì? Các anh không có quyền đó, bởi đó là an ninh quốc gia, dân tộc ta có bao triệu con người phải hy sinh để bảo vệ nền độc lập đó... Đất này dùng cho quốc phòng, là để chúng ta phòng thủ, không có nghĩa công bố cho người dân biết mà phải có những gì thuộc bí mật quốc gia thì cũng không cần phải thông báo cho cả làng cả dân biết, thậm chí đến cấp tôi cũng không biết nó là cái gì...Quân đội đặc công vẫn đeo ngụy trang đầy mình nhưng nhô lên cái thấy một người trong lòng đất, hay các bác thấy chiến tranh ở một loạt nước cả sân bay ở Nam Tư bên dưới là ngầm hết, làm sao người ta phải công bố cho dân biết. Dân biết để kẻ thù biết thì đất nước ta phòng thủ thế nào được? Các bác đừng đi hỏi lấy điều mà có lẽ cho phép tôi nói từ gần dân nhất, "cùn" để che lấp đi những âm mưu khác. Chúng ta nên thẳng thắn... Toàn bộ tài liệu ngày 22/4 còn đó, hình ảnh Lê Đình Kình ra phất cờ còn đó, tất cả còn đó, tất cả còn nguyên giá trị. Tôi nhắc lại một điều trong cuộc đối thoại hôm 22/4 bà con xã Đồng Tâm, thôn Hoành tất cả chúng ta phải thượng tôn pháp luật, lấy pháp luật làm trọng và chúng ta phải chấp hành và quyền của mọi người là quyền được cung cấp tài liệu, quyền được kiến nghị, được giải đáp nhưng phát biểu phải có giới hạn.". [56]
Lê Đình Kình, cựu Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm, ngày 18 tháng 7 năm 2017 cho BBC biết vào đầu thập niên 1980, toàn bộ khu đất nông nghiệp Đồng Sênh được đưa vào quy hoạch dự án quốc phòng. Ngày 10 tháng 11 năm 1981, theo Quyết định 386 QĐ/UB, UBND tỉnh Hà Sơn Bình (tên cũ) tiến hành giao đất giai đoạn I, thu hồi khu đất 47,36ha thuộc phía đông Đồng Sênh. Đổi lại, Hợp tác xã Đồng Tâm được đền bù 150.312,00 đồng. Cũng theo ông, sau Đại hội 10, năm 2006, dự án Sân bay Miếu Môn là "không khả thi" và là một "dự án treo". Tuy nhiên, khu đất 47,36ha đã thu hồi đền bù năm 1981 rồi nên được xem là đất quốc phòng, thuộc quản lý của Bộ Tư lệnh công binh, và sau này thuộc Lữ đoàn 28, Quân chủng phòng không - Không quân. Chỉ có 14 hộ dân có hợp đồng canh tác trên khu đất này để nộp tô lợi hàng năm cho lữ đoàn.
Khu đất phía tây của Đồng Sênh, theo Lê Đình Kình, tuy nằm trong diện quy hoạch nhưng từ năm 1981 đến nay chưa có quyết định thu hồi, đền bù nên người dân vẫn tiếp tục canh tác, nuôi trồng, và coi đây vẫn là đất nông nghiệp 'nằm trong quy hoạch quốc phòng'. Quan điểm này cũng được đại diện Lữ đoàn 28 chia sẻ. "Phần đất thuộc dự án còn lại người dân tiếp tục canh tác cho đến khi có quyết định thu hồi giai đoạn II. Khi đó người dân sẽ có giấy tờ tường trình, giải phóng mặt bằng, đền bù theo chính sách luật đất đai năm 2003," ông Kình dẫn lời Lữ phó Nguyễn Văn Liêm nói hôm 30/7/2007.
Ngày 20 tháng 10 năm 2014, UBND TP Hà Nội ra Quyết định 5383 "bàn giao 2.367.562,3m2" (tức khoảng 236ha) cho Quân chủng Phòng không - Không quân. Quyết định này không nêu rõ trong số 236ha này, phần nào thuộc Đồng Sênh, phần nào thuộc đất của huyện Chương Mỹ kế bên. Tuy nhiên, người dân Đồng Tâm cho rằng quyết định bàn giao nói trên không nhắc tới việc "thu hồi và đền bù" như Quyết định 386 năm 1981, và giới chức chưa hề thực hiện việc đền bù theo luật đất đai, cho nên nó không làm thay đổi nguyên trạng đất Đồng Sênh. Do vậy, đông Đồng Sênh vẫn là đất quốc phòng Lữ đoàn 28 ký hợp đồng cho dân canh tác, còn tây Đồng Sênh tiếp tục là đất nông nghiệp người dân Đồng Tâm tự do canh tác." [57]
Ngày 25 tháng 7 năm 2017, Thanh tra thành phố Hà Nội chính thức thông báo kết luận Thanh tra toàn diện về việc quản lý, sử dụng và quá trình xử lý đối với diện tích đất khu sân bay Miếu Môn thuộc địa giới xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức. Trong đó khẳng định: "Thực tế không có diện tích 59ha hoặc 49ha đất mà ông Lê Đình Kình và một số công dân nêu, toàn bộ diện tích đất sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm là đất quốc phòng". Căn cứ hồ sơ quản lý đất nông nghiệp của Ủy ban nhân dân xã Đồng Tâm.[58]
Theo kết luận thanh tra, từ năm 1981, toàn bộ diện tích đất sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm do các đơn vị quốc phòng quản lý, sử dụng. Trong quá trình này, các đơn vị quốc phòng đã ký hợp đồng canh tác đất tăng gia hàng năm với Ủy ban nhân dân xã Đồng Tâm. Ủy ban nhân dân xã lại bàn giao cho các đội canh tác. Tuy nhiên, do buông lỏng quản lý của đơn vị quốc phòng và chính quyền xã, những người tham gia canh tác đã tiến hành xây dựng, lấn chiếm, cho tặng, chuyển nhượng trái phép phần đất quốc phòng. Trong đó, từ năm 2003 đến năm 2010, Ủy ban nhân dân xã đã xác nhận các hồ sơ thừa kế, cho, tặng, chuyển nhượng của các hộ dân đang sử dụng đất trái phép. Đến năm 2012, việc ký hợp đồng canh tác đất tăng gia đã được ngừng lại, nhưng các hộ dân vẫn tiến hành sản xuất nông nghiệp trên đất quốc phòng.[58]
Cũng theo kết luận, trong 14 hộ dân xã Đồng Tâm đang sử dụng đất quốc phòng chỉ có 5 hộ có giấy do Ủy ban hành chính xã, Hợp tác xã nông nghiệp Đồng Tâm cho, cho mượn đất để ở và sản xuất từ trước năm 1980, giấy tờ của các trường hợp khác không có căn cứ pháp luật.[58]
Tháng 9 năm 2019, báo Hà Nội Mới đã đưa ra dẫn cứ qua sơ đồ, diện tích đất sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm chỉ chiếm 1/4 diện tích sân bay. Phỏng vấn ông Nguyễn Văn Vỹ (sinh năm 1953, xóm 8, thôn Hoành, xã Đồng Tâm) thì được câu trả lời: Tổng số đất Đồng Tâm ở khu vực sân bay chỉ có 64,66ha, còn lại thuộc xã khác, chứ lấy đâu ra đất “đồng Sênh” Từ đó kết luận: ...những con số 59ha đất và 106ha đất chỉ là sự tưởng tượng có chủ ý của ông Lê Đình Kình và một số người; hoàn toàn không có cơ sở về mặt lịch sử sử dụng đất cũng như căn cứ pháp lý.[59]
Ngày 25 tháng 11 năm 2019, tại trụ sở Ủy ban nhân dân huyện Mỹ Đức, Thanh tra Chính phủ, đại diện là Phó tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Thanh đã tổ chức hội nghị đối thoại với công dân xã Đồng Tâm cùng các xã tiếp giáp với sân bay Miếu Môn. Cuộc đối thoại có sự góp mặt của ông Nguyễn Đức Chung (Chủ tịch thành phố), Nguyễn Văn Thanh, Đỗ Văn Đương (Phó trưởng Ban Dân nguyện, đại diện Văn phòng Chính phủ, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Quân chủng Phòng không - Không quân cùng đại diện các sở, ngành của Hà Nội và chính quyền địa phương liên quan, cùng đông đảo người dân. Cuộc đối thoại này đã đưa ra các thông tin:[60]
Buổi chiều cùng ngày, trong thời gian diễn ra đối thoại, một nhóm bộ đội làm nhiệm vụ kiểm soát quân sự phục vụ hội thao tại Trường bắn Miếu Môn (cạnh xã Đồng Tâm) đi xe qua khu vực Miếu Môn bị một số người dân vây xe do nghĩ rằng có chuyện nghiệm trọng. Sau khi được giải thích, người dân đã để xe đi tiếp. Lãnh đạo huyện Mỹ Đức khẳng định không có chuyện người dân tập trung đông người, cũng không có chuyện người dân bắt giữ bộ đội như tin đồn trên mạng xã hội.[61] Hoạt động Hội thao diễn ra từ ngày 21 tháng 11 đến 29 tháng 11 tại Trung tâm Huấn luyện Quốc gia Miếu Môn.[62]
Thực đơn
Tranh chấp đất đai tại Đồng TâmLiên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Tranh chấp đất đai tại Đồng Tâm